Czym jest epos?

0 Comments

Definicja

Epos to gatunek, wywodzący się ze starożytności, który można zdefiniować jako dłuższy utwór epicki (opowiadający) napisany wierszem lub rzadziej prozą, wychwalający dzieje prawdziwych lub legendarnych bohaterów narodowych. Epos przedstawia losy wybitnej jednostki na tle ważnych dziejowo wydarzeń historycznych dla określonej społeczności. Gatunek ten przynależy do rodzaju epickiego. Słowo epos pochodzi z języka greckiego (gr. épos „słowo”, „opowieść”, „pieśń”).

Cechy eposu

  1. Paralelizm – opisane w utworze wydarzenia rozgrywają się jednocześnie na dwóch płaszczyznach fabularnych. Jedną z nich jest świat ludzi, a drugą świat bogów. W eposie homeryckim bogowie w sposób znaczący ingerują w świat ludzki. Świat przedstawiony podporządkowany jest Mojrze czyli przeznaczeniu.
  2. Akcja jest wielowątkowa – obok głównego wątku fabularnego występuje także wiele wątków pobocznych, które dostarczają istotnych informacji o świecie przedstawionym.
  3. Trzecioosobowy narrator – jest wszechobecny, wszechwiedzący, obiektywny, zachowuje dystans.
  4. Bohaterowie to herosi, w których losy często ingerują bogowie.
  5. W eposie pojawiają się zarówno opisy, jak i opowiadania.
  6. Epos charakteryzuje się podniosłym stylem, który jest dostosowany do opisu heroicznych czynów bohaterów.
  7. Opisy przedmiotów, bohaterów i sytuacji są bardzo drobiazgowe i realistyczne.
  8. Retardacja – celowe zawieszenie, opóźnienie akcji poprzez wprowadzenie opisów zdarzeń lub charakterystyki bohaterów (służy budowaniu napięcia).
  9. Mitologiczna motywacja wydarzeń.
  10. Sceny batalistyczne (opisy walki).
  11. Stałe epitety, którymi określane są przedmioty i ludzie.
  12. Porównanie homeryckie – bardzo rozbudowany środek stylistyczny, w którym człon określający staje się rozwiniętym obrazem przyrody.
  13. Utwór napisany jest heksametrem (wers sześciostopowy, miara rytmiczna).

Przykłady eposów

  1. Iliada, Homer
  2. Odyseja, Homer
  3. Eneida, Wergiliusz
  4. Beowulf, tekst z VIII wieku
  5. Słowo o wyprawie Igora, epos z XII wieku
  6. Pieśń o Rolandzie, tekst z XI wieku
  7. Pieśń o Nibelungach, tekst z XIII wieku
  8. Orland szalony, Ludovico Ariosto, tekst z XVI wieku
  9. Jerozolima wyzwolona, Torquato Tasso, tekst z XVI wieku
Categories: